Lulju 2003 no 60
Zifna ta' ferh
Kien ilhom aktar minn sentejn li stednuni. Meta qaluli kien ghadu 'l boghod. Mal-moghdija taz-zmien, li jtir bla ma tinduna, qorob u wasal... u nzid nghid ghadda wkoll.
Iva, fis-sena 2000, meta kont ghadni t-Turkija l-Klarissi ta' Malta kienu qaluli biex nipprietkalhom l-irtir ta' Pentekoste tas-sena 2003. Mela le! Bil-qalb kollha! Il-jiem gerbu, ix-xhur taru u ghaddew u wasal Gunju u inzilt Malta biex inzomm l-appuntament tieghi ma' dawn huti l-bniet. It-Tnejn, 2 ta' Gunju mat-tmienja u nofs ta' filghodu kont diga' wara il-bieb tal-monateru biex inroddu is-salib, nitolbu il-Veni Creator Spiritus u nibdew.
Meta kienu stednuni lanqas kien habat ma' mohhi li dan l-irtir kien ser jhabat ezatt fis-750 sena mill-Mewt ta' Santa Klara! Imma kienet tassew okkazjoni Tajba. Fl-ittra li l-Ministri Generali ta' l-Ordni Frangiskan kitbu ghal dan ic-Centinarju specjali fost hwejjeg ohra kitbu: "Din is-sena ta' Salvazzjoni 2003, hija sena ta' tifsir u grazzja specjali ghalina ilkoll. Fiha ahna mistiedna biex naqsmu iz-zifna ta' ferh, li biha seba' mija u hamsin sena ilu, l-Angli tas-sema marru jiltaqghu ma' Klara wara mewtha."
Il-Mulej nebbahni. Hadt spunt minn din "l-istedina" biex naqsam ma' huti l-Klarissi din iz-zifna ta' ferh.
Matul is-sitt ijiem li qattajna flimkien m'ghamilnix haga ohra ghajr nizfnu, iz-zifna ta' ferh, mhux biss ma l-Angli li marru jiltqaghu ma' Klara wara mewtha, imma wkoll ma' Santa Klara nnifisha u ma' jistax jonqos ma' San Frangisk u fuq kollox ma' Marija u ma' Gesù.
Kienet Tassew zifna ta' ferh! Kien irtir differenti, u nzid, isbah minn kull irtir iehor li ghamilt jew tajt. Inhalli lis-sorijiet stess jaghmlu il-kummenti taghhom: "Ghalina, l-granet ta' l-irtir kienu qranet sbieh hafna li m'ahna jintesew qatt. Nizzurak li lkoll kemm ahna qeghdin nahdmu fuq dak li l-Mulej qalilna permezz tieghek, b'mod specjali biex nipprovaw nizfnu dejjem il-muzika li jdoqqilna l-Mulej kull jum..." (Sr Marie Jane). "Fr Thomas, din hija x-xewqa tieghi ghal hajti, li bhal Marija nkun il-Ballarina tal-Mulej, ukoll bhal Missierna san Frangisk u Ommna Santa Klara..." (NN). "Father, wara l-Ezercizzi Spiritwali li mexxejtna fihom, l-Ispirtu baqa' jonfoh u z-zifna ta' ferh kompliet." (Sr Marie Carmel). u fl-ahharnett il-Badessa f'isem l-ahwa, "Ghaziz huna f'San Frangisk u f'Santa Klara, naccertak li niftakru fik kuljum b'ghozza fit-talb. Digà konna nafuk permezz tal-kitba tieghek f' Il-PONT. Imma issa, wara z-zifna ta' ferh li zfinna mieghek fl-irtir li mexxejtilna sirna nafuk wisq aktar. Irbahtilna qalbna... Bil-Kelma facli wassalltina lil Gesù u lil Ommna Klara b'mod haj u qawwi" (Sr Rose Therese). Certament, il-Mulej jinqeda b'dawk kollha li jhalluh juzahom bhala strumenti tieghu. U nqeda bija wkoll. Dejjem u kollox ghal Glorja tieghu.
Qabel inzilt Malta staqsejt lil Kustodju taghna biex nara hux il-Kaz li naghtu xi rigal lil dawn hutna fl-okkazjoni tac-Centinarju. U bhala komunita' tas-Sacro Convento tajnihom Pjaneta bajda bir-rakkmu sabih biex tintuza fil-festi. Nizziltilhom ukoll statwa helwa ta' San Frangisk bil-hamiema simbolu tal-Paci f'idejh. Bla dubbju is-sorijiet hadu gost b'dawn ir-rigali. Imma kif kitbet il-Madre Badessa: "Father Thomas f'din is-sena ta' grazzja, int kont rigal ghalina."
Kos kemm huwa sabih li ahna - jien u int -nistghu nkunu rigali ghal xulxin u ghall-ohrajn!
Jalla jhallu lill-Mulej juzana bhala rigali. Nhalluh ukoll imexxi il-passi taghna fiz-Zifna ta' ferh. Sliem lilkom ilkoll. Sahhiet u talb.
Fr Thomas.
Gimgha break
Qabel inzilt Malta rrangajt mal-Kustodju tieghi biex waqt li nkun Malta ghall-irtir nieqaf ghal erba t'ijiem mistrieh. Hekk ghamilt. Hadt hsieb inzur lid-Daddy u lil hija u ohti u l-familji taghhom. Zort ukoll il-kunventi biex nitlaqa' u nsellem lill-patrijiet. U sibt hin biex immur jumejn Ghawdex ghal kwiet. Tbiddel ftit l-arja xi kuntant taghmel tajjeb kemm ghar-ruh u kemm ghall-gisem! Waqt li kont Ghawdex kont mistieden biex naghti intervista fuq Radju Luminaria tan-Nudur. Kienet okkazjoni ohra fejn stajt inwassal kelma ta' gid! Hadt l-okkazjoni kif kont Malta biex mort fil-Librerija tal-Kunvent ta' San Pawl il-Bahar u dik ta' Ghawdex halli nifittex u nigbor materjal dwar San frangisk biex indahhlu fil-website. Sibt minjiera u gibt mieghi nofs bagalja materjal.
Lura ghax-Xoghol
Malli gejt lura mill-ewwel kelli nxammar il-kmiem. Lanqas kont ilhaqt wasalt, kont ghadni sewwa sew fil-bieb ta' barra. Lanqas kellhom zmien jistaqsuni kif jien jew kif mort jew gejt?! Qaluli biex nigri ghax kien imissni il-quddiesa ta' filghaxija. Kien fadal hames minuti biss. Tlaqt nigri poggejt il-bagalja fil-kamra u nizli biex inqaddes. U minn l-ghada kelli hames sieghat qrar kuljum imqassmin filghodu u wara nofs in-nhar. Lanqas tawni zmien kont konvint mill-ewwel li the holiday is over!
Festa ta' Corpus bil-Fjuri
Kont ilni
li nizzilt nota fuq il-kalendarju mis-sena l-ohra. Ktibt: Il-Hadd, 22 ta'
Gunju ghal Festa ta' Corpus nipprova immur Spello. Spello hija belt
medjevali ftit kilometri boghod minn Assisi. Kull sena ghal din
il-Festa matul it-triq kollha li minnhom tghaddi il-Purcissjoni
bis-Sagrament ihejju twapet maghmula bi fjuri ta' lewni differenti.
Din is-sena qomt kmieni u mort ma Fr Maurice Richard, patri taghna mill-Kanada.
Filghodu kmieni ma tantx ikun hemm nies. Barra min hekk fid-9.30 ridt inkun lura
Assisi minhabba li kelli l-qrar. Gibt ghajnejja wara widnejja. Lanqas
trid nemmen dak li rajt b'ghajnejja. Twapet kbar b'disinji, b'simboli
u b'figuri l-gmiel taghhom kollha maghmula minn fjuri kuluriti.
Tista' tghid in-nies tal-belt kollha jkun b'xi mod involuti. Ix-Xoghol
isir matul il-lejl, infatti x'hin mort kien whud kien lest u ohrajn kienu
waslu fl-ahhar. Hija bicca xoghol ta' arti unika. Hasra li
titgawda biss sakemm tghaddi l-purcissjoni ghax wara kulhadd jibda ghaddej minn
fuqhom u fit-tard il-kenniesa jikkinsu u jigbru kollox ghaz-zibel.
Wara il-Purcissjoni jithabbru minn kienu r-rebbieha tad-diversi
sessjonijiet. Hadt gost li irnexxili mur nara dawn ix-xoghol ta' arti
bil-fjuri. B'hekk din is-sena il-Festa Qaddisa ta' Corpus kienet aktar
kulurita. Filghaxija saret il-Festa hawn fil-Bazilka u il-Purcissjoni
ghall-Kattidral, imma s-soltu ma stajtx niehu sehem minhabba il-qrar.
Ohtna il-Mewt
Meta kont
Malta waslet l-ahbar qiesa sajjetta fil-bnazzi li Ohtna l-Mewt zaret u
sejhet wiehed min-Novizzi f'Osimo. Fra Ignazio Bugos Garcia novizz
mill-Columbia ta' 33 sena li kien qed jaghmel in-novizzjat ma' hutna
il-maltin f'Osimo miet tragikament meta zelaq u waqa minn gholi ta' aktar
minn 150 metru fl-inhawi ta' Monte Conero. Dak li kellu jkun jum ta'
Dezert biex jiltaqa' mal-Mulej fit-talb spicca biex kien il-jum li fih
iltaqa' tassew mal-Mulej fil-hajja ta' dejjem. Kont ghandi kemm
iltqajt mieghu u kellimtu sitt ijiem qabel inzilt Malta. Min kellu jghidli
li kienet l-ahhar darba li rajtu. Lanqas ghal funeral tieghu ma stajt immur
ghax sar waqt li kont ghadni Malta. Tlabt ghalih xorta u wassalt
il-kondoljanzi tieghi lis-Sumast u lill-huti in-novizzi. Ghal aktar
taghrif dwar il-funeral ara l-ittra tan-Novizzi
Maltin - ghafas hawn.
Fil-fatt lis-surmast u lin-novizzi shabu
iltaqjt maghhom hawn fis-Sacro Convento. Ftit jiem wara din
it-tragedja il-grupp kollu gie hawn ghal jumejn ta' mistrieh ghall-irdoss
tal-Qabar ta' San Frangisk. Kelli chance niltaqa' u nitkellem
mas-surmast u man-novizzi Maltin Pietru, David u Mario.
Abhar ta' niket ohra
Fuq
il-gurnali Awstraljani kif ukoll dawk Maltin kien hemm l-ahbar ta' guvnot
ta' nisel Malti li kien maqtul fl-Awstralja. Dan iz-zaghzugh Nathan
Garriock huwa t-tifel tal-kugina tieghi, it-tifel taz-zijiet tieghi Joe
u Esther Redman. Gimgha qabel kien ghadu kemm ghalaq 17-il sena.
Gie maqtul f'incident waqt Birthday Party ta' habiba tieghu meta xi
zaghzugh iehor saq karozza u baqa' diehel fuq grupp ta' zghazagh. Fost
dawn kien hemm Nathan, teenager mimli hajja, cajtier u dejjem bit-tbissima
lesta biex jaqsamha ma' dawk li jkunu madwaru. Jien kont iltqajt mieghu meta
zort il-familja fl-Awstralja dak iz-zmien Nathan kien ghad kellu xi sena u
nofs. Hekk il-misteru tal-hajja! Huwa mhallat b'ferh u niket! Dak
in-nhar cempilt lil Joan u Bill, il-genituri ta' Nathan biex
nghidilhom li kont vicin taghhom u tal-familja kollha bit-talb.
Il-Mulej xi kultant ikun irid fjuri friski biex isebbah l-altar tieghu
fis-Sema. Nitlob biex il-Mulej ikun hu li jixxotta kull demgha minn
ghajnejn dawk kollha li kienu jhobbuh u jimla hu stess il-vojt li Nathan
halla fil-qalb taghhom.
Ordinazzjoni tad-Djakni
Lejlet l-Imnarja
kellna maltempata mill-dawk il-Kbar. Filli bnazzi b'xemx taqli l-ankri
u filli telghet shaba lewn il-faham u f'salt wiehed bdiet nizla xita
bil-qliel akkompanjata b'radd u beraq wahda wara l-ohra. Dak il-hin
fil-Bazilka ta' fuq kienet qed issir il-Quddiesa ta' l-Ordinazzjoni
Djakonali ta' sitt zghazagh Frangiskani Konventwali, tliet taljani:
Giulio Cesareo, Giuseppe Tondo u Mario Marino, tnejn cinizi
Gianni Huang u Paolo Liu u wiehed rumen: Augustin Patrascu.
Jien ghal darb'ohra ma stajtx niehu sehem ghax kont fil-konfessjunarju.
Il-Bazilka fejn kienet qed issir ic-celebrazzjoni f'hin minnhom kienet
black out. L-istess fil-konfessjonarju fejn kont jien. Kien
inqata' id-dawl u rega' gie. Ghamel hekk xi tlett drabiet. F'hin
minnhom hrigt mill-konfessjunari u ersaqt lejn il-bieb ta' barra. Kienet
niezla xita qawwija. Bejn wiehed u iehor kien fl-istess waqt meta
l-Ispirtu s-Santu kien nieqez fuq hutna id-Djakni il-godda. Il-xita
hija meqjusa bhala grazzja wkoll. "Tkun imfahhar Mulej ghall-Ohtna
ix-Xita ...u ghal Huna l-ilma...!" hekk zgur kien jghanni
Frangisku.
Gabra ta' Poeziji
Semmejt li meta kont Malta fil-bidu tax-xahar ghaddejt diversi hin inqalleb u nfittex materjal ghal web-site www.sanfrangisk.com Sibt ghadd ta' materjal. Ma nghidx kemm hadt photocopies u gibt lura materjal interessanti dwar San Frangisk. Fost ohrajn sibt ghadd ta' poeziji dwar il-Qaddis. Uhud inkitbu fil-bidu tas-seklu li ghadda. Bil-mod il-mod fil-site qed tinbena gabra imdaqsha ta' Poeziji. In-numru qabez digà 'l fuq minn erbghin poezija. Veru bil-qatra l-qatra timtela' il-garra. Ippermettuli nerga' naghmel appell. Kemm il-darba issib jew tiltaqa' ma jew inkella jekk tigix il-muza u tikteb xi poezija dwar San Frangisk inkun nafulek tabilhaqq jekk tibghatili fuq dan l-indirizz tieghi: il-pont@sanfrangisk.com Grazzi bil-quddiem. Dan is-site tassew nixtiequ jkun mhux xi haga tieghi daqskemm ta' dawk kollha li jhobbu lil San Frangisk.
Inzommu il-pont ta' talb
Nieqaf hawn. L-ahhar darba kont ghedtilkom li minhabba li zdieduli xi mpennji hsibt biex inhejji il-pont darba kull xahrejn. Iva, madanakollu ergajt hsibt li jkun ahjar li ma nhallix daqshekk zmien inkelli jkun twil izzejjed. Ghaldaqstant dan ix-xahar minhabba li domt nahsibha ftit qed jasal tard. Sahha u Barka. Jekk il-Bambin irid nerga' nkun maghkom b'aktar taghrif f'il-pont li jmiss. Inzommu xorta wahda il-pont tat-talb. Inkomplu nitlobu ghal xulxin.
Fis-sitt ijiem
li qattajna flimkien matul l-irtir m'ghamilnix haga ohra ghajr nizfnu ma' Santa Klara u ma' San Frangisk u fuq kollox
ma' Marija
u ma' Gesù.
Nathan Garriock
kien
zaghzugh mimli hajja, cajtier
u dejjem
bit-tbissima lesta biex jaqsamha
ma' dawk li jkunu madwaru.