Poezija Frangiskana
Elogju lil San Frangisk
Divina Comedia - Paradiso, Kantiku XI
ta' Dante Alighieri
traduzzjoni ta' MIchael Grech
Elogju lil San Frangisk
mill-Divina Comedia ta' Dante Alighieri
(Paradiso - Kantiku XI, 43-117)
Hemm bejn Tupino¹ u l-gieri ilma mexxej,
mill-gholja² ta' Ubaldo, beatu taghna
tmil ix-xaqliba³ wisq ghammiela fej'
1. Xmara 2. il-muntanja Igino ta' Gubbio
3. muntanja Subiaso ta' Assisi
minnha Perugia thoss il-ksieh u shana
minn Porta Sole¹; u fuq wara dnewwa
b'Nocera u Gualdo bla ilqugh f'klima strana. v.6
1. l-oghla post f'perugia
Minn diz-zurziega, fejn tmil tieqaf sewwa
marret titwieled xemx* li dawlet dinja
bhal meta f'tlugh taghmel mill-Gangi b'hlewwa
1. san Frangisk, xemx tal-gnus 2. ix-xmara Gangi
'Mma jekk issemmi l-post, tihux il-linja
li tghid Ascesi¹: tfisser din "qasir"
izd'ghid "Orjent", ghax dik il-vera binja². v.12
1. Assisi 2. tifsira ta' Assisi: orjent
Qrib kien ragg ix-xemx u l-hin kellu jsir
li huwa gieghel lid-dinja thoss,
bil-kbar virtù tieghu, konfort se ttir.
Li ghal "Tali Mara"¹, gwerra b'tant hoss
qajjem m'missieru, li bhall-mewt wahxija,
dil-gwerra lil kull qalb u ruh bi skoss tross. v. 18
1. Madonna Povertà
Fejn l-isqof kellu l-kurja hemm mibnija,
quddiem missieru mar jitwahhad maghha¹
biex habbha jum wara jum f'armonija.
1. dejjem Madonna Povertà
Imcahhda hi mill-kbir ragel¹ taghha
damet f'elf u mitt sena ta' tmaqdir
sa meta hu² gie kkonsagrat a refaghha. v. 24
1. Kristu 2. san Frangisk
Tant ma swilux¹ xhin sabha blat fl-ardir
ma' Amiclate², b'lehen ahrax t'dib³
min dinja werwer, bezza', bl-ehrex agir.
1. lil Cesari 2. sajjied 3. kelb id-dib
Lanqas ma swielu¹ l-ghan li jgib tigrib
hekk, li hemm, fejn waqghet f'dulur Marija,
dil-mara bkiet ma' Kristu taht is-salib. v. 30
1. dejjem Cesari
Imma ghalbiex ma nissoktax f'kliem mohbija¹:
"Frangisku u Povertà l-mahbuba"
minn issa mur ifhem bil-kliem murija.
1. il-metafora
Safa bejniethom u f'deh'rithom misjuba
imhabba tal-genna u hars sahib ward,
fik trawwem hsibijiet fl-etern mahsuba; v. 36
Daqstant li l-venerabbli Bernard
sa neza' hafi¹ jsus is-sliem dejjiem,
ghalkemm mal-girja hass kemm kien fit-tard.
1. telaq gidu.
O ghana arkana! O int gid is-sliem!
Ftaqar Egidio u Silvestro cefa¹
wara l-Gharusa u l-Gharus ghalliem. v. 42
1. issaffa
Hesrem minn hemm¹ terraq il-Missier; refa'²
flimkien mal-mara u wkoll ix-xirka³
li xxidd il-kurdun umli mal-hefa.
1. Assisi 2.telaq 3. il-patrijiet
Qatt ghajb ma garrab htija ta' xi dirka¹
u ghax hu kien iben ta' Pietro Bernardoni
jew ghax deh'r tant baxx, umli u bic-cirka. v. 48
1. tbakkar tibda x-xogbol
Wera fehmietu cari b'konvinzjoni
lil Innocenzu¹, u minghandu akkwista
ghall-ordni, l-ewwel sigill biex sar moghni.
1. il-papa Innocenzu III
Imbagh'd il-gemgha warajh kotrot f'lista
mal-hajja ta' l-ghageb tieghu li ahjar titkanta,
'nhallu, fil-glorjuz smewwista¹. v. 54,
1. fil-glorja tas-sema
Wara bit-tieni Regola mgharraf sar
Onorju¹ mill-Ispirtu etern qaddis,
l-imqaddsa rieda tar-raghaj² mill-kbar.
1. papa 2. san Frangisk
Fl-ghatx ghall-martirju mixtieq minnu fis,
le... il-prezenza ta' sultan 'stinat
ma waqqfitux li jxandar 'l Kristu qassis v. 60
'l gnus bla taghlim, m'hutu shah daqs il-blat.
U biex il-mawra¹ ma tisfax bla siwi,
rega' ghal frott il-hsad Taljan afdat².
1.fil-missjoni 2. kompla hidmietu fl-Italja
Bejn Tevere u Arno f'gebla¹ harxa f'liwi,
minghand Kristu l-ahhar sigill² ha
fejn gismu garrab ghal sentejn il-kiwi. v. 66
1. il-muntanja La Verna 2. il-pjagi
Xhin ghazlu ghall-ehla gid li qatt ta
ghogbu sejjahlu ghad-don ta' hemm fuq¹
ghax gharaf fih serv fidil t'umiltà.
1. il-genna
Lil hutu eredi ried li xieraq isuq,
irrakkomandalhom lill-mara¹ rzina:
amar li jhobbu lilha ghax ittuq. v. 72
1. il-Povertà
U mill-guf taghha, it-ruh, li hadd ma rvina
tmur, riedet, terga' ghas-saltna¹ hanina
u ghal gisimha le tebut: trab. . . rina². v. 75
1. l-art gherija 2. it-trab ramli
Din il-Poezija dehret fil-Ktejjeb-Tifkira Tota Pulchra, nru 23, fl-okkazjoni tal-Festa ta' l-Immakulata Kuncizzjoni, Il-Belt Victoria, Ghawdex 2004, p. 157-158-
Valletta: 26.12.2004
Kantiku
ta'
Dante
Alighieri