Poezija Frangiskana

 

◄◄|werrej|►►


Bejn Missier u Iben


ta' Rahbi l-Gharib.


Bejn Missier u Iben

- fuq il-qabar tal-Patrijarka

San Frangisk Missieri

 

- Missier, Missier,

x'inhu li qed inhoss?

X'ikun dal-hbit go sidri?

Ghax l-gharaq xaqq ghalija?

Tahbit,

tahbit bla heda, mghaggel;

donnha, biex tohrog, ruhi qed tithabat!

X'ikun, Missier?

Ma nhossni nibza' xejn;

izda dal-hbit x'ifisser?

Tghid waslet qribi l-mewt?

Tghid, mistohbija, trid idoqqli waqti

qabel ma tidhol fija

u tghidli: "S'hawn ghamilt?!"

Thewdin?

Kif gie dal-hsieb tal-mewt?

Ma nafx; ma nhossnix nibza':

Madwari hemda u skiet.

 

- Ismaghha!

B'idi fuq sidri nhossha!

Thabbat bla tehda!

Jewwilla, tabilhaqq waslet biex tieqaf?

Ma tismaghhiex, Missier?

Hsiebi m'ghandux mistrieh,

irid jifhem tifsir dal-hbit ta' qalb.

Missier, 'k ma tfeh'mnix int min tridu jfeh'mni?

Ghidli, Missier! Fissirli!

Hajti waslet fit-tmiem,

jew ghad bagghalha z-zejt x'tahraq fl-imnara?

Mahkum minn dat-thewdin

kif nista' nsib it-tarf ta' hsebijieti?

 

- Missier,

minn dak il-qabar kiesah,

li jhares fih il-fdal li xeh'd x'emmint,

wegibni u ghidli b'fommok li staqsejtek.

Jien naf li gismek tmermer,

u lsienek m'ghadux ahmar, haj, bid-demm,

izda ghandek b'hiex titkellem.

Is-snin ghaddew...

fuq seba' mija ilek maghluq go qabrek,

izda min resaq ghandek

ma sabx il-blat tas-samm li ma jwegibx;

sab fik habib li jghin lil min jehtiequ.

Missier, tismaghni nkellmek?

Kellem, nitolbok,

lill-icken fost uliedek.

Quddiem qabrek, f' dil-hemda,

irrid nisimghek tghidli

x'ikun dal-hbit ta' qalb

 

- In-nezgha,

li tlibbes bl-oghna faqar

il-qabar fejn tistrieh,

ixxieghel hsebijieti

u nhossni noghla 'l fuq.

Id-dinja kollha frugha;

it-tlellix taghha nasba.

Missier, Missier,

kemm ghandi ghax nithenna

li nghodd ma’ l-ghadd ta' wliedek!

Missier, Int l-ifqar fqir!

Hbit qalbi ghadu mghaggel,

izda nhossni nitghawwem

f'bahar ta' hena u sliem.

X'inhi dil-hajja tieghi?

Ma bdejtx nghix hajja gdida?!

Il-Faqar tieghek,

Missier,

inazza' l-mohh mill-hsieb;

isaffi l-qalb mir-rbit;

isahhah it-tamiet u t-twemmin fik.

U dan, Int taf ghaliex.

Il-fqar xortihom tajba!

L-ghasfur u l-fjur tal-ghalqa huma x-xhieda!

Da' l-faqar li jissarraf;

da' l-faqar li hu ghana!

 

- Blata mhaffra fin-nofs;

imharsa b'qafas tal-hadid mad-dawra;

go fiha qed tistrieh.

Mistrieh titkellem; tghallem.

Wensek ilsien inewnem;

mieghu xi fjura tfewwah

minsuba fuq l-artal minn xi qalb twajba.

Fi kliemek m'intix xhih;

minn jersaq lejk jitfarrag b'dak li tghidlu.

Ma thalli 'l hadd jitbieghed

minghajr ma twiegeb

ghal dak li jkun staqsiek. 

 

- Fil-kripta xhud il-faqar!

hitanha mnezzgha mit-tizwiq tar-rham.

Li jlellex mal-hajt gebli

hu l-gharaq niedi u gawhri

li jgelben hiemed

sa ma jizzerzaq fl-art.

Inhoss il-kesha tielgha ma' rkobbtejja,

izda, ma rridx b'daqshekk inqum bil-wieqfa.

Hdejn l-artal tieghek,

jekk thares,

tara lil… l-ahhar wiehed minn uliedek

b'ghajnejh mitlufa fik.

Missier,

qalbi ghadha li kienet,

Minnek zgur hadd ma gemgem;

zgur hadd ma qal l'int trux.

Jekk twiegeb lil kulhadd ghax ma tghidx, lili,

dak li rrid naf minghandek?

Nistenna sakemm trid, izda kellimni!

Int thoss ghall-ulied tieghek.

Ghaliex nokrob ghalxejn?

 

- Is-skiet,

ghad-dell tal-qabar tieghek,

jikxef mohbet il-faqar

u jnissel f'qalbi s-sliem u ntegh'm il-farag.

Missier,

inhossni nghix hajja okra.

Dil-hajja rridek tghidli x'iggib maghha.

Hajti ghalik, Missier;

irrid nghix it-tifsila tal-Vangelu

kif fhimtha u ghextha int.

Nisthajjel, taf min jien;

gharaftni b'ismi?

Mhux int ghaziltni b'ibnek?

Mhux int hajjartni nigi nimxi wrajk?

Missier! Ismaghni!

 

- Taht l-art,

nisthajjel il-hitan

ma' qabrek

ilissnu kelma hiemda u din tindewa;

id-diwi jghidli: FAQAR!

U f'mohhi lehh bhal dawl...

Dil-kelma kellha tfisser

x'kien dak il-hbit ta' sidri?

Nezgha minn kollox...

b'hekk qalbna tholl l-irbat

li jistghu ixekkluha.

Hassejtu helu l-FAQAR,

u fhimt

li l-hajja tieghi,

jekk iben Missier fqir irrid inkun,

jehtieg tkun hajja fqira.

Sthajjilt mimn gol-hitan

jittawwal fqir il-FAQAR.

Hajjarni nghozzu bosta

u ma nibdlux mal-gid.

 

- Bla hedu qalbi thabbat.

Ma nhossha naqqset xejn mill-ghagla taghha.

Nistqarr, fqajjar Missier,

dan li hassejt fuq qabrek

ma nafx li hassejt bhalu drabi ohra.

Ghandi l-imrietel f'sidri?

Jekk qalbi, kif izzomm?!

Waqqaft il-harsa tieghi

fuq dawk il-vireg tal-hadid li qaffsu

il-qabar li straht fih

u skitt...

nistenna nisma' kelmtek. 

U kelmtek ma naqsitx...!

 

- Ibni l-ghaziz,

isma' dan li ser nghidlek.

Minnu tifhem li trid,

kulma tinhtieg tkun taf...

Missierek ghex fil-faqar;

missierek ghadda hajtu fit-tichid;

missierek warrab l-ghana

u hazen gid li ma jmissux sadid.

Missierek feh'm il-frugha

u sab fin-nezgha l-ferh.

Il-mewt sabitu fqir mimdud fuq l-art;

u hekk gabritu maghha.

 

- Staqsejtni bosta drabi

x'ikun dat-tahbit f’qalbek.

Tennejt il-mistoqsija

ghax bzajt li ma nwigbekx?

Qabel ridtek tiltaqa'

mal-FAQAR li ghazzejt u ghannaqt mieghi.

X'inhu dak li qed thoss?

Dak li qed thoss hu Mhabba;

u jien irrid li theggeg iktar fik.

Qaluli: "Serafin", f'qawwet Imhabbti;

hajti hekk fhimt x'inhi,

u hekk ghext sa l-ahhar waqt.

Qawwet l-Imhabba.

iktar ma tinza' mill-frughat li jlellxu,

iktar ma twarrab ix-xenqat ghall-gid,

issib fik x'tahdem

issaffi fik l-inqaqar u l-gibdiet.

L-Imhabba zzid nirienha.

 

- Hawnhekk

ma tisma' xejn

hlief l-ilhna siekta jlissnu:

Il-Faqar fqir hu l-FAQAR!

Dal-faqar thoss ihajrek u jixeghlek

biex int ukoll

taghzel li tkun, u mhux tissejjah, fqir!

Ghalhekk qed thoss il-qalb thabbat dan kollu!

Tbieghed mid-dinja

u tersaq lejn l-Imhabba.

IL-FAQAR u l-Imhabba

mill-istess triq jghadduk u jhaf'fu l-mixi

biex tilhaq il-quccata tal-qdusija.

Id-dghajjef ma jsibx f'hiex ixerred hsiebu.

Id-dell ta' min jghix fqir ilehh bhad-dawl.

Tghallem u ghix fil-faqar.

Torbotx qalbek bi hsusha

ma' dak li ma jiswix ghax surtu holma,

Ifhem id-dinja;

la tithallix tintrabat fejn ma tridx

biex tiekol deh'b u gawhar;

b'dat-toqol kif ittir?

 

- Tghallem iccahhad;

tghallem stkerrah il-gid;

ahrab dak it-tidlik li jwahhal, jghallek,

'k ma tridx tinqabad f'nasba.

Tinsix li hawn ix-xbiek bil-hjut tad-deheb;

min jaqa' fihom ma jahsibx li x-xorti

kienet mieghu hanina;

ix-xibka, xibka;

id-deh'b bhall-qanneb jixbek!

Aghzel ghalik il-faqar;

fil-faqar il-helsien!

Id-dinja ratni fqir u dahket bija.

II-faqar xeh'd ghalija

u ghall-hena li hassejt.

Infridt mid-dinja;

irbatt ghoqda qawwija,

sehmi kien il-Mulej.

 

- Is-skiet!

X'hawn utaq minnu?

Kif nistghu nghidu qalbna xi tkun trid,

jekk ma nisimghux hsusha?

Is-skiet jaqbel mal-faqar.

Fis-skiet kont nilmah lil kulhadd madwari;

kont nilmah il-holqien

u nfahhar qawwet Alla.

F'kollox kont nara drieghu,

u l-izghar dudu,

bhal warda lewn in-nar,

kien ihallimni bih.

Fis-sikta l-gabra;

fil-gabra l-lehen t'Alla.

Ibni, tahrabx is-skiet;

taghzilx il-hamba u l-ghagha!

Mohhok jinza' minn Alla!

Is-skiet mistrieh ghar-ruh.

Is-skiet hu nifs l-erwieh li harbu d-dinja

u ngabru jghixu f'maghlaq

fejn l-arja ma tniggsitx.

Ibni l-ghaziz,

fis-sikta tifhem sewwa

lilek innifsek.

Tara xi tnaqqi fik;

twarrab mill-qamha l-karfa.

 

- Inza' minnek innifsek,

u ilbes l-gharfa tal-Missier tas-sema.

Fis-sikta tifhem li t-tkabbir hu fieragh,

Fis-skiet ikellmek Alla;

tara jlehh id-dawl gdid

u ssib fil-fehma qawwa u hila riefda;

tiflah tahbat ghall-ghadu.

Tghallem mill-grajja tieghi!

Il-hajja kemm garrbitni?

Kemm kienet iebsa l-glieda kontra l-"jien"?

Mis-sikta qatt ma bzajt;

sehbitni kulfejn kont.

 

- Madwar il-qabar tieghi,

is-sikta tixhed l-ghozza

li jien kelli ghaliha.

Il-fqar ma jaghmlux ghorsijiet jew jizfnu

ghad-daqq imghaggel

u taht tirxix ir-ross.

Jekk inti trid tghix bhali,

jekk trid jisthoqqlok ismi,

ghix fqir;

ghix sieket, hobb il-hemda.

Aghzel l-ghera u c-cahda,

biex ruhek ma ssibx toqol

f'titjirha lejn is-sema.

Ghix nieqes;

ghax in-nuqqas hu ghana.

Ghix mohbi;

ghax dan il-habi jwasslek fis-smewwiet.

Inheba w ghix;

issib l-hena ta' qalbek.

 

- Mifrud minn kollox,

il-htiega taghfas fuqek;

issib mistriehek

fil-hsieb

li Alla jaf fejn int

u jaf x'tinhtieg.

Hekk ghix, u s-sliema tieghek!

Ibni l-ghaziz...

 

- Missier, nitolbok, ibqa' tkellem mieghi!

Tiqafx issamma' lehnek!

Qalbi titghaxxaq bik!

 

- Ibni l-ghaziz,

ghad baqa' x'irrid nghidlek,

Dak li ntennilek,

nghidulek biex infehmek li mehtieg.

Ghozz sewwa c-cahda;

fic-cahda l-faqar jghallel.

Dak in-nuqqas li jagh'fsek

issib hlewwiet is-sema li jisbquh.

La tirtabatx,

ifhimni sewwa,

mal-frugha ta' din l-art!

 

- Inhossni hieni

xhin nara fost uliedi

min ma jibzax ihaddan chid il-faqar.

Hekk ghandu jkun!

Ibni, ghozz sew il-faqar!

 

- Ibni, fhimt x'kien il-hbit ta' qalbek.

Fissirtlek dak li jien xtaqtek tkun taf,

u dak li jiswa lilek.

Issa rrid inzid nghidlek

kelmtejn ta' l-ahhar.

Nixtieqek dawn twassalhom

lil dawk li ssejjah hutek...

Kunu ckejknin;

fittxu li tkunu bhali:

harraba mill-kburija.

Ibni,

iharsu fejn iridu;

hawnhekk kulhadd jaf x'kien.

Kien midfen

ghal dawk li tilfu giehhom;

ghal dawk li hallsu b'mewthom

il-fahx u l-ghajb t'eghmilhom.

Jiena, Missierek,

ghazilt nindifen f'nofshom,

fuq l-Gholja ta' 1-Infern.

Agh'rfu lilkom infuskom;

araw fikomx xihaga

li ssibu fiha gieh,

u fih il-jedd ghall-fahar!

Mit-tajn tnissilna lkoll;

id-dnub niggsilna ruhna.

Ghiduli, gheziez tieghi,

ghandniex jedd ghall-ftahir!

 

- Frugha;

fittxu dejjem ic-cokon.

Ghalfejn tithajru tikbru?

Mill-kbir isir il-haqq!

Ibqghu bhat-tfal ckejknin!

Mhux kollox jinhafrilhom?!

Jidinbu ghax dghajfin,

izda jitolbu mahfra.

Nixtieq tassew tifhmuni

kemm ghandkom tghozzu c-cokon!

It-tfal ma jintefhux, jafu x'inhuma!

Jien dan insejjah gherf!

 

- Gherf !

Li nagh'rfu Iilna nfusna!

X'niswew? L-ghagna mhix dghajfa?

L-ghajnuna t'Alla biss trid tkun ghalina.

Ma nistghu naghmlu xejn

jekk mhux imwiezna minnha!

 

- Missier, issokta tkellem!

Inhossni hieni bosta

taht l-art, fil-kripta, hdejk

nissamma' lehnek jghallem...

 

- Ibni l-ghaziz,

jien ghext fil-habi,

fil-gharfa tax-xejn tieghi.

Hekk irrid jien li taghmlu;

ilkoll ghixu mohbija!

Il-habi jkun il-faqar! -

 

Skiet!

U f'dik il-hemda

qed nahseb jien fuq dak li qal missieri.

Dik l-ghera niedja

flimkien mal-giegha kiesha

tghinni nixtarr xi smajt.

U qalbi ma waqfitx.

Kienet thabbat bil-qawwi

u ghadha bla ma tehda;

xewqana,

issa li fehmet,

tghaddi hajjitha fqira

kif ghexha l-ifqar Fqir.

 

* * *

 

- Ghad li tbighedt minn qabrek,

Missier, ghaziz Frangisk,

u rgajt ingbart go dari,

kliemek ma ninsih qatt!

Kliemek, id-dawl ta' hajti!

Fi kliemek sibt il-farag;

fi kliemek sibt in-nifs li sidri htieg!

Fraht, talli b'xorti tajba

messni nigi Assisi.

Fraht, Missier tieghi,

meta middejt riglejja

u mxejt hosbien u hielem

mit-toroq tal-belt tieghek.

It-toroq jafuk sewwa!

Min jaf kemm rawk tiggerra

u thabbar: Sliem u Gid!

Fraht, meta sibt il-knisja

u minnha nzilt hdejn qabrek.

Fraht, meta bist il-hajt

li dawwar dik il-hofra ta' mistriehek.

Fraht tabilhaqq!

Hassejtni nfur bis-sliem.

 

- Aghmel, Missier hanin,

li kulma jien tghallimt mill-kliem ta' fommok,

ma jhalli qatt il-fakar,

Jien irrid nghix il-faqar

kif fhimtu f'dik is-sikta.

 

- Ghadda bhal holma l-hin,

u jien,

l-ahhar u l-icken wiehed

fost uliedek kotrana,

hallejt il-belt t'Assisi.

X'tifkira helwa,

Missier, inqaxtli f'qalbi!

Sejjahtli ghal warajk, ma webbistx rasi;

gejt nimxi t-triq li wrejtni.

Ma jisthoqqlix, Missier,

nissejjah iben tieghek.

Hajti taf kif inhi!

Il-Fagar biss jifdini:

Mulejja jhenn ghalija;

nieqes, ma jinsinix!

 

- Bhat-tfal irrid nghix ckejken!

Irrid inhobb il-habi!

Irrid fil-faqar nghix sakemm immut!

Ruhek, fin-nezgha taghha,

sthaqqet tikber fl-Imhabba.

Habbejt daqs Serafin!

Hekk jien irrid fil-faqar

nisthoqq, nikber fl-Imhabba.

Minghajr l-Imhabba nibred;

fil-bruda jien immut!

Fil-ghana jien ninsahaq;

jibred id-demm ta' qalbi;

b'hekk tmiemi jkun mahzuz.

Il-Faqar jiswa l-genna;

fll-genna ma jmur hadd jekk mhux bl-Imhabba.

Missier, jekk tridni hdejk,

wezinni ta' kull hin,

biex nghix inhobb, fil-Faqar.

Nitlob il-Barka tieghek. -

 

Rahbi l-Gharib

Ruma: 7 ta' Gunju 1954

◄◄|werrej|►►


Mehud minn Rahbi l-Gharib, Nixxiegha (Damma ta' Poezijiet), it-Tielet Gabra (1), Provincja tal-Frangiskani O.F.M.Conv. Malta, p.82-94

Assisi 15.4.2003


 

Poezija

ta'

Rahbi

l-Gharib