il-pont - no 43                             Assisi  - Italja

Jannar 2002  no 43

◄◄|werrej|►►

Assisi:  il-Belt Kapitali tal-Paci
Jum ta’ Talb ghal Paci

Fi spazju ta’ tletin jum hawn f’Assisi ser ikunu ccelebrajna zewg zjarat kbar. Il-messagg taghhom huwa wiehed – dak tal-PACI.

Fil-25 ta’ Dicembru kellna fostna lil Emmanuel – il-Verb ta’ Alla, li ghal darb’ohra sar bniedem u ghammar fostna.   Hawn f’Assisi il-Milied  iccelebrajnieh bl-akbar solennita‘ imma fl-istess waqt bl-akbar semplicita‘ - dik tal-Fqajjar ta’ Assisi li kien iqis il-Milied bhala il-“Festa tal-festi”.  Il-Messagg taz-zjara ta’ Gesu‘ jinsab migbur fl-ghanja li kantaw il-qtajja ta’ Angli : “PACI fl-art lil bnedmin ta’ rieda tajba”.

Iz-zjara ta’ Gesu` kienet zjara ta’ PACI.  Gie jhabbeb il-bniedem ma’ Alla, il-bniedem mieghu nniffsu u ma’ hutu l-bnedmin …u mal-bqija tal-holqien.  Il-PACI hija t-tema centrali tal-misteru ta’ Kristu. Fl-Iskrittura l-PACI (Shalom – Sliem) mhijiex semplicement tislima, imma hija program li ggib l-armonija, l-ordni, l-ftehim u l-ghaqda bejn is-sema u l-art kif mahsub fil-pjan ta’ Alla l-Hallieq.

Fl-24 ta’ Jannar hawn f’Assisi ser ikollna zjara ohra.  Il-Papa gej mill-gdid f’Assisi ghall-irdoss tal-Qabar ta’ San Frangisk biex jitlob ghal PACI.  “Stedint lir-rappresentanti tar-religjonijiet tad-dinja – qal il-Papa – biex jigu Assisi nhar l-24 ta’ Jannar li gej biex nitolbu flimkien ghal PACI.

Ghalfejn Assisi?

Ghaliex ghand Frangisku?

It-twegiba jaghtiha l-Papa stess  “Ghazilt Assisi bhala post ghal din il-laqgha ta’ talb minhabba t-tifsir partikulari ta; dan l-Bniedem Qaddis – San Frangisk – maghruf u meqjum minn hafna madwar id-dinja bhala simbolu ta’ PACI, rikonciljazzjoni u fraternita`” San Frangisk kien il-Bniedem ta’ PACI.  Assisi bis-sahha ta’ dan il-bnedem ta’ Alla saret maghrufa bhala  il Belt Kapitali Dinjija tal-PACI.

Messagg ta’ Paci

Il-Messagg ta’din iz-zjara bhal dik ta’ qabel huwa wiehed – dak tal-PACI. It-Talba minkejja li ser issir b’ghadd ta’ ilsna hija talba wahda.  Ser tkun bla dubbju talba kollettiva merfugha ‘l fuq lejn Dak li minnu tibda u lejh terga` twassal il-PACI.  Il-PACI li mhix semplicement waqfien mill-gwerra u lanqas is-skiet mill-hsejjes ta’ l-armamenti qerrieda.  Il-PACI hija frott ta’ l-ordni mibni minn Alla nniffsu, Hija l-PACI li titlob sforz kontinwu biex issehh il-gustizzja fid-dinja. Il-PACI vera hija l-“hidma tal-gustizzja (Is 32,17).

Thejjijiet Specjali

It-thejjija ghal din il-laqgha specjali ilhom sejrin minn dak in-nhar li thabbar il-Jum ta’ Talb.  Bhala thejjija ghal din il-laqgha nzamm diga` jum ta’ talb u sawm nhar l-14 ta’ Dicembru.

F’dawn l-ahhar gimghat  fis-Sacro Convento kellna diversi zjarat u laqghat mill-Prefettura della Casa Pontificia u mill-kummissjonijiet  partikulari f’oqsma diversi.

Fil-Pjazza tal-Basilika inferjuri,quddiem il-Kunvent taghna qed tinbena tinda enormi,  biex tilqa fiha il-partecipanti u mistiednin.  Il-lista ta’ dawk li ser jiehdu sehem  barra l-patri kattolika tinkludi dawk mill-knejjes Ortodossi, il-knejjes antiki ta’ l-Orjient; il-knejjes u il-komunitajiet ekklesjali nsara tal-Punent; rappresentanti mill-Ebrajizmu, Buddizmu, Xintojizmu, Islam, Gjansenizmu, Sikhizmu, Induwizmu, Zoroastrijanizmu u r-Religjonijiet Tradizjonali Afrikani.  Il-lista tinkludi ghadd ta’ kardinali u isqfijiet, Awtoritajiet civili, dinjitarji u ghadd ta’ mistiedna ohra.  Il-Komunita’ taghna tas-Sacro Convento ghall-okkazjoni hadet hsieb thejji web-site www.sanfrancescoassisi.org.

Il-programm

Fit-8.30am Gwanni Pawlu II flimkien mar-rappresentanti  kollha jitilqghu bit-tren mill-Istazzjon tal-Ferrovia tal-Vatikan. Ghall-10.00am  wara d-diskorsi ta’ merhba d-delegati kollha jaslu hawn quddiem il-Basilika ta’ San Frangisk.  Fil-11.00am tibda l-ewwel parti tal-laqgha taht it-tinda u mbaghad f’nofs in-nhar jsir talb fil-gruppi.  Dan it-talb ser isir fid-diversi swali tas-Sacro Convento.  Il-Papa ser jmexxi t-talb ta’ l-insara fil-Basilika Inferjuri ta’ San Frangisk.  Fis-1.30pm ser jkun hemm agape fraterna fir-refettorju tas-Sacro Convento.  Ikun hemm waqfa qasira. Matul din il-waqfa l-Papa ghandu jiltaqa‘ mal-komunita‘ taghna tal-patrijiet.  Fit-3.30pm issir it-Tieni parti tal-Laqgha taht it-tinda.  Kif tintemm il-laqgha il-Papa ser izur privatament lis-Sorijiet klawstrali ta’ Santa Klara u fil-5.45pm jerga‘ jitlaq bit-tren ghal-Vatican.

It-talba taghna

It-talba u x-xewqa taghna l-patrijiet hija biex dawk kollha li gejjin Assisi minn kull poplu, razza, lewn, ilsien u kredu igibu maghhom hafna “rieda tajba” biex issehh tassew il-PACI fost il-bnedmin ta’ rieda tajba kif habbru l-Angli. Jalla ikunu fost l-Imberkin, tal-Vangelu: “Imberkin dawk li jgibu l-PACI”.   Jalla wkoll dawk li gejjin hawn f’Assisi nhar l-24 ta’ Jannar ikun tassew Strumenti tal-PACI kif talab u xtaq San Frangisk.

Fl-ahharnett, jalla din il-Laqgha ta’ Talb ghal PACI ma tkunx sempliciment pagna ohra fil-ktieb ta’ l-istorja u daqshekk,  Ix-xewqa taghna hija li din iz-Zjara tal-Papa f’Assisi tbiddel ir-rotta ta’ l-istorja u  tkisser il-hitan tal-mibgheda, firda, glied, gwerrer, terrorismu, tensjoni, biza‘… u kull forma ta’ hazen u tiftah il-bieb ghall-Imhabba, l-Gustizzja u l-PACI DEJJIEMA.

Fr Thomas

Wasalt Assisi bid-Daqq tal-Qniepen

Kien it-Tlieta 23 ta’ Ottubru fl-erba’ u nofs ta’ wara nofs in-nhar x’hin wasalt Assisi. Kif kont diehel mill-bieb tas-Sacro Convento ma’ Patri Giuseppe Di Stefano li gie Ruma ghalija bil-van bdew id-doqqu il-Qniepen mill-Kampnar tal-Basilika  Cert li ma daqqewx ghalija imma hadt gost nisma id-daqq tal-qniepen. Sthajjilthom bhalikieku qed jaghtini “merhba” f’isem ic-cittadini ta’ Assisi f’din il-Belt Qaddisa u Mbierka bil-prezenza ta’ San Frangislk.  Merhba bil-merhba li tawni il-qniepen.

Ghad-dell tal-kampnar

Malli wasalt sibt li Padre Vincenzo Coli, l-Kustodju tal-Kunvent  jaghtini merhba.  Tlajt fuq u tawni l-kamra faccata ta’ dik tal-Kustodju. Fiha kamra indaqsha b’kamra ckejka tal-banju maghha. Kif ittawwalt mit-tieqa nbaht li l-kamra li ghandi hija ghad-dell tal-kampnar tal-Basilka. Meta taraw stampa tal-Basilka ta’ Assisi bil-kampnar imponenti taghha tistghu tifhmu fejn hi il-kamra tieghi - ezatt tahtu.  Nismghahom sew idoqqu l-qniepen fl-erba u nofs ta’ wara nofs in-nhar.

Inhossni “at home”

Ma hadtx wisq zmien biex ftaht il-kaxxi li gibt mieghi u poggejt kollox f’postu.  Gabuli armarju zghir biex inkompli npoggi l-hwejjeg bl-ordni posthom. Wara jumejn kont qed inhossni diga` “at home”.

Komunita' mhallta

Il-komunita` tas-Sacro Convento hija kbira fin-numru u mhallta mhux hazin. Qeghdin xi erba` tuzzani bejn sacerdoti u fratelli.  Cert l-akbar numru huwa dak tal-patrijiet taljani li huma gejjin minn diversi provincji ta’ l-Italja. Imbaghad hawn patrijiet gejjin mill-Ewropa: Germanja, Polonja, Spagna, Romania, Bulgaria; ohrajn mill-Amerika u l-Brazil; mill-Asja ghandna mill-Gappun, Korea, Indonesia u l-Filippini.  Ma’ dawn kollha qeghdin tlett Maltin - P. Baskal, P. Massimiljan u jien.

Jghixu maghna hawn madwar ghoxrin zaghzugh li qed jithejjew biex jibdew in-novizzjat. Hawn xi ohrajn lajci li qed jaghmlu xoghol volantarju.  Hawn wkoll komunita` ta’ hames sorijiet li jiehdu hsieb it-tidif tal-hwejjeg taghna.   Hawn xi hames nisa li jiehdu hsieb it-tisjir. Dawn ma jghixux fil-kunvent. Ghandna xi impjegati biex jaghmlu xoghol  fil-baslika bhala gwardjani, fil-book-shop ghandna handyman u ohrajn ghat-tindif. Niltaqghu mhux hazin.  Barra dawn ghadd ta’ patrijiet u nies ohra li kontinwament gejjin u sejrin.

Hinjiet tal-komunita’

Fis-Sacro Convento ma jdoqqux qniepen la biex inqumu u lanqas ghall-atti komunitarji. Kulhadd jahseb biex joghqod attent ghal hin hu.  L-ewwel darba li niltaqghu matul li jum huwa fis-6.30 ta’ filghodu hdejn il-Qabar ta’ San Frangisk biex nghidu l-Ufficcju tal-Qari u l-Lawdi. Dritt wara niccelebraw il-Quddiesa Konventwali dejjem fuq il-Qabar ta’ San Frangisk.  Filghaxija imbaghad nergghu nigu lkoll flimkien fis-7.15 biex nghidu l-Ghasar u jkollna il-meditazzjoni.  Nhar ta’ Erbgha jkollna l-Lectio Divina.  Il-Breakfast ikun bejn is-7.30 u t-8.30 ta’ filghodu, kulhadd imur x’hin ikun lest mill-quddies jew impennji li jkollu.  Fis-siegha nieqas kwart niltaqghu lkoll ghal pranzu u fit-tmienja ta’ filghaxija jkollna ic-cena.  Min matul il-gurnata jkun irid xi ftit kafe, drink  jew xi snack ghanda kamra tal-kafe fornuta, wiehed jista` jmur hemm.

Ix-xoghol tieghi

Jien gajt hawn biex inkun nista naghti servizz lil pellegrini ta’ l-ilsien ingliz: quddies, qrar u gwida tal-Basilika.  Bhalissa mhux il-peak season tat-turisti u pellegrini ftit li xejn hawn.  Madanakollu qieghed fl-orarju tal-Qrar kemm fost il-gimgha u kemm is-Sibt u l-Hadd.  Nghaddi  hafna mill-hin fil-konfessjunarju.  Aktar mhu qed jghaddi z-zmien aktar qed niskopri kemm huwa sabih dan il-ministeru. Huwa mod qawwi ta’ kif twassal l-Imhabba u l-Mahfra ta’ Alla b’mod personali u dirett.  Jien dejjem kont imsejjah biex jippriedka lil massa. F’dan is-Sagrament qed nintebah li l-Mulej iridni nwassal il-Kelma tieghU b’mod individwali.  Aktar mhu qed nipprova nwassal l-Imhabba ta’ Alla lil ohrajn aktar qed inhoss lil Alla qrib tieghi u aktar qed inhossni seren u kalm.  Meta jkun hemm xi hadd li jixtieq iqerr bl-ingliz icempluli fil-kamra u ninzel inqarru.

Gwida tal-Bazilka

Parti mix-xoghol tieghi huwa li naghti merhba lill-pellegrini ta’ lingwa ingliza u naghtihom taghrif dwar il-Bazilika, l-Kunvent u x-xogholijiet artistici li ghandna.  Cert biex nista’ naghmel dawn l-ispjegazzjonijiet irid inhejji ruhi.  Ghaldaqstant minndu wasalt ma waqaft naqra kotba u nistudja dwar il-Basilika meta nbiet u meta saru l-affreski u minn ghamilthom. Qed niehu gost nistudja dawn l-affarijiet. Cert huwa aktar interessanti nistudja dawn l-affarijiet milli nistudja t-Tork. 

Ghadd ta’ zjarat

Ma nafx  infisser kemm niehu gost meta jigu xi hadd izurni.  L-ewwel zjara li kelli kienet dik ta’ Fr Joe Cilia, li kien fi triqtu lura lejn l-Indja u gie jarani.  Gew jarawni zewg familji. Il-Familja Viviani minn Siena li gew ghallarrieda proprju biex jaghtuni sorpriza.  Niehu gost b’dawn it-tip ta’ sorprizi.  Giet ukoll il-Familja Coletto minn Anzio.Gie jzurni s-sur Anthony Attard is-Sindku tax-Xaghra Ghawdex.  Gew zewg persuni li hdimna flimkien b’risq l-immigrati u r-refugjati minn Istanbul.  Gie Fr Eilers missjunarju Germaniz li hdimna flimkien fil-Filippini. Maltin gew Fr. Jesmond Micallef, Kappuccin,  Id-deputat Paralamentari Jason Azzopardi u l-mara tieghu, Manwel Schembri bil-familja, Joe Quattromani bil-mara u t-tifla. Il-Mulej minn zmien ghal zmien jibghatli dawn “l-angli”.  Jalla jibghatli aktar minn dawn “l-Angli”.

Li johrog il-kunvent

Jien dejjem kont u ghadni tal-fehma li fil-Genna t-Taljani ser jkunu fost dawk li jhejju l-ikel.  Mhu ser nghid l-ebda  skoperta gdid il-kcina taljan hija bla dubbju fost l-ahjar fid-dinja.  U l-kcina taghna fis-Sacro Convento mhux l-eccezzjoni.  L-ikel “li johrog il-kunvent” hawn huwa ikel tajjeb tassew.  Huwa differenti hafna minn dak Indjan, Filippin jew Tork.  L-ikel taljan huwa taljan.  Il-problema tieghi hija li mhux kull ikel tajjeb huwa tajjeb ghalija. Ghalhekk irid noqghod attent.  Irid inzomm il-breakijiet u nara li npoggi inqas affarijiet fil-platt.  L-ghorrief jghidu li il-qies huwa mportanti f’kull haga... u cert li huwa mehtieg f’ikel ukoll.

Festi sbieh

Il-Festi tal-Milied marru tajjeb hafna. Kellna liturgija preparata u partecipata tajjeb hafna - tassew kif inhobbhom jien. Gie hafna nies minn diversi partijiet ta’ l-Italja. It-temp kien xitwi u kiesah. Xi drabi b’hafna rih ukoll. Ghal naqra ma kellix ix-xorti li jkolli “White Christmas”. Jumejn wara l-Milied Assisi kienet miksija bis-snow. Tridu taraw kemm kienet sabiha!

Presepju

il-Presepju fil-bazilka ta’ San Frangisk ma setghax jonqos. Anzi ghal wiehed kellna tlieta.  Wiehed fil-bazilika ta’ fuq, iehor f’dik ta’ Isfel u iehor artistiku barra fil-pjazza quddiem il-bazilika ta’ fuq.  Fil-Kripta ezatt taht il-qabar ta’ san Frangisk kienet ftit tiben u Bambin mindud. Kien semplici imma sabih.

Bidu tas-sena 2002

Fit-tmiem is-sena saru laqghat ghal koppji zghazagh u mizzewgin friski.  Kien hawn madwar xi 500. U fl-ahhar tas-Sena ghaddew l-ahhar sieghat fil-bazilika jitolbu flimkien. Kien hawn atmosfera tassew ta’ gabra u talb.  F’nofs il-lejl, ezatt kif qalbet is-Sena l-Gdida harget il-Quddiesa.  Jien ikkoncelebrajt ukoll.  Bdejt is-Sena 2002

bis-smiegh tal-Kelma ta’ Alla u bic-celebrazzjoni ta’ l-Ewkaristija. F’dak il-mument ma setghax jonqos tlabt ghall-gheziez kollha tieghi - fosthom intom ghalikom wkoll.  Hassejt li ma stajtx nibda s-Sena l-Gdida ahjar mill-bdejtha.

◄◄|werrej|►►

Il-PACI hija

t-tema centrali

tal-misteru

ta’ Kristu.

Fl-Iskrittura

l-PACI (Shalom

– Sliem) mhijiex semplicement tislima,

imma hija program

li ggib

l-armonija,

l-ordni,

l-ftehim

u l-ghaqda bejn is-sema u l-art

kif mahsub

fil-pjan ta’ Alla

l-Hallieq.

Fl-24 ta’ Jannar hawn f’Assisi ser ikollna

zjara ohra.

 Il-Papa

gej mill-gdid f’Assisi

ghall-irdoss

tal-Qabar

ta’

San Frangisk biex jitlob ghal PACI. 

l-istedina

tal-Papa:

“Stedint

lir-rappresentanti tar-religjonijiet tad-dinja

 biex jigu Assisi nhar

l-24 ta’ Jannar

li gej biex

nitolbu flimkien ghal PACI."