il-pont - no 29 Tagaytay - Filippini
April 2000 no 29
Jinzel is-separju
L-ahhar intietef mill-Filippini
Ilni mhux hazin li mort l-ahhar it-tejatru. Inhobbu imma mhux possibbli li mmur spiss. Insejt meta mort l-ahhar. Nahseb, li jekk mhux sejjer zball, kien meta kont l-Ingilterra. Waqt li kont ghal btala Malta kont mort ma habib l-Ingilterra u darba filghaxija morna naraw musical - Jesus Christ Superstar. Bhal f’kull tejatru iehor, almenu jekk ma jkunx palk miftuh, il-play tibda bit-tlugh tas-separju. Wiehed wara iehor jibdew johorgu l-atturi fuq il-palk u xena wara ohra, att wara l-iehor tizvolgi r-recita sakemm jasal it-tmiem u jinzel is-separju. Il-gemgha fis-sala taghti l-applaws u tohrog biex tmur minn fejn giet.
Ftit aktar min erba’snin ilu tela` s-separju u bdiet il-missjoni tieghi fil-Filippini. Kelli diversi partijiet u hdimt f’xeni differenti, l-atturi li hdimt maghhom kienu hafna u differenti wkoll. Ir-recita kienet sabiha, b’partijiet sbieh u allagri, b’ohrajn drammatici jew inqas drammatici. Kull xena kellha s-sabih taghha u zammitni anzjuz biex naghti l-ahjar interpretazzjoni sa l-ahhar.
Il-palk huwa skola. Tul dawn is-snin tghallimt u akkwistajt hafna esperjenzi godda. Bhalissa qed nahdem fuq l-ahhar att. Ftit iehor u jizel is-saparju. Mhux qed nistenna applawsi. L-applawsi nhallihom ghal Mulej, lilU biss glorja. Li qed nistenna hu li l-Mulej jaghtini aktar forza halli x’hin jitla` separju iehor f’post iehor nkun nista` nahdem il-parti li jaghtuni bl-istess hegga u entuzjamu. Sahha, Barka u talb.
Fr Thomas
Minn jistenna jithenna.
Meta kont qed inhejji l-ahhar harga ta’ il-pont kont ghadni ma nafx ezatt ‘l fejn kien qed jonfoh ir-rih. Fl-10 ta’ Frar kellu jispicca l-kuntratt tieghi mal-Kustodja Filippina, pero` kont ghadni mhux fiz-zgur fejn kont sejjer. Meta kont Malta l-General ta’ l-Ordni taghna kien indikali l-post. Izda meta rritornjat fil-Filippini mill-btala kien hawn kurrenti li xtaqtni nibqa` naghti s-servizz tieghi hawn. Sar anki diskors bejn is-superjuri tieghi hawn u l-General. U kont ghadni ma smajt xejn aktar minghand hadd. Ma kontx naf x’kienet id-decizjoni jew x’ser jigri. Ser nispicca minn hawn? Ser nibqa’ hawn? Iva? Le? ... Xtaqt tassew inkun naf halli nserrah mohhi. Intlaqt f’idejn il-Mulej. Tlabtu biex jiehu kollox f’idejh u jkompli jmexxi u jfassal hU. Lanqas ghaddew 24 siegha nircievi e-mail minn Ruma minghand il-General fejn qalli serrah rasek id-destinazzjoni ser tkun dik li tkellimna dwarha Malta. Meta kont Malta d-destinazzjoni kienet it-Turkija. Il-General kien staqsini jekk kelli pjacir immur naghti servizz fil-kunvent taghna l-Frangiskani f’Istanbul. Qabli kienu diga` qalu “Iva” u marru t-Turkija P. Alfons Sammut u P Dumink Bonello. Issa kien il-mument li nghid “Iva” jien u mmur inxammar u nahdem jien. Qatt ma hlomt jew ghaddieli mill-garigor ta’ mohhi li xi darba kont ser nispicca nahdem man-nisel tan-Nofs Qamar. Cert li dawn huma s-sorprizi tal-Mulej. Huma d-disinnji, l-pjanijiet, it-toroq, il-modi jew ic-cajt tal-Mulej - sejhulhom li tridu! Haga naf li hi zgura - huma x’inhuma, huma l-ahjar. Inhalli f’idejH biex kif kienu hU li wrieni subajh u taghni d-direzzjoni, jaghtini wkoll l-ghajnuna kollha li ninhtieg. Cert minn dan.
Ahwa Frangiskani
KONT RIEQED fil-fond meta daqq l-izveljarin fis-setghejn u nofs ta’ filghodu. Xtaqt nibqa rieqed imma konna ftehmna li nitilqu kmieni biex nevitaw koss traffiku. It-tluq kien fit-3.00 ta’ filghodu. Kellna vjagg ta’ aktar minn tmien sieghat. Id-destinazzjoni kienet id-dar tan-Novizzjat tal-Kapuccini f’Baguio, in-naha ta’ fuq tal-filippini. Ghabbejna u tlaqna. Talbt lil Philip biex jigi maghna halli jsuq il-van. Meta jkollna vjagg twil nhobbx insuq jien. L-iskop tal-vista kien biex insiru nafu lin-novizzi kapuccini aktar mill-qrib. Kienet esperjenza sabiha! Ghexna maghhom hamest’ijiem shah, tlabna, qsamna l-idejat, kilna, laghabna, hrigna flimkien kollox fi spirtu ta’ Ahwa Frangiskani. Fl-ahhar ta’Jannar imbaghad kif kien miftiehem gew huma jzurna f’Tagaytay. Dorna bihom mill-ahjar li stajna. Hadt gost huma ukoll. Bejn it-23 - 25 ta’ Frar morna naghmlu l-istess esperjenza man-Novizzi ta’ Giezu f’Laguna. Anke hawn kellna laqgha sabiha hafna. Fost affarijiet ohra hejjew pellegrinagg u zorna u tlabna fil-Knejjes Frangiskani taz-zona ta’ Laguna. Huma knejjes antiki hafna, illum lanqas ghadhom immexxija mill-Frangiskani. Xahar ezatt wara fit-23 ta’ Marzu in-novizzi tal-minori gew izuruna f’Tagaytay. Kemm il-Kapuccini u kemm il-Minuri rringrazzawna ta’ l-inizjattiva li hadna biex naghmlu dawn il-laqghat. Il-Gwardjan ta’ Giezu qalilna li b’dawn iz-zjarat ktibna pagna gdida fl-istorja tal-Provincja taghhom. X’hemm isbah milli l-ahwa jghixu ta’ vera ahwa Frangiskani flimkien ukoll jekk il-lewn tat-tonka hija differenti. Cert li San Frangisk ha gost bina. Jalla li din l-inizjativa wara li nitlaq jien tkompli.
Inter-Franciscan Novices’ Gathering
DIN IS-SENA ma kienet eccezzjoni. L-ahhar gimgha ta’Jannar kellna l-laqgha ta’hamest’ijiem tan-novizzi kollha Frangiskani. “Kollha” suppost kollha. Hafna kongregazzjonjiet ta’ ispirazzjoni frangiskana din is-sena ma gewx. Konna b’kollox xi tmenin bejn novizzi u formaturi. It-tema kienet dwar il-Gublew maqsuma fi tlett aspetti: Alla, l-Missier, l-Iben u l-Ispirtu s-Santu. Jien kont wiehed mit-tlett kelliema. Messni li nitkellem it-tieni jum dwar Alla l-Iben. Hadt gost naqsam ma’ dwan iz-zghazagh l-esperjenza ta’ Gesu` tieghi. Kienu jiem tassew sbieh. In-novizzi tieghi kienu involuti fl-organizzazzjoni u qatghu figura tajba hafna. Hassejtni kburi bihom!
l-10 ta’ Frar
CERTAMENT fil-Filippini l-10 ta’ Frar mhux festa. Xorta wahda ma setghax jonqos li niccelebraw ta’Maltin li ahna. Andrew u Fr Victor kienu mpenjati. Jien ma kontx b’idi fuq zaqqi,pero` xorta kkuntatjat lil-Sister Carmen Borg u mort man-novizzi u ccelebrajna quddiesa ad unur San Pawl. Talbna ghal Malta u ghal Maltin. Wara is-sorijiet ippreparaw xi haga ta’ l-ikel. Kien aktar pranzu milli kolazzjoni.
Demmi ilma
MA NAFX JEKK demmek sarlex xi darba ilma. Tieghi m’ilux tant wisq...u ghal darba tnejn. L-ewwel mort il-posta biex nibghat pakkett t-Turkija u ma setgghux isibu t-Turkija fuq il-lista. Allura qaluli li t-Turkija ma tezistix. Demmi sarli ilma. Bhalikieku mhux bizzejjed, mort ghand id-DHL biex nipprova nibaghat pakkett din id-darba Malta. It-tfalja ntamata wara il-bank qatli li Malta mhux fl-Ewropa u rieditni inhallas ir-rata ta’ “any other country”, li kienet nofs darba aktar. Dawn in-nies donnhom qatt ma studjaw geografija! Trid tiehu pacenzja tghidx kemm, inkella mhux biss demmek isir ilma imma titlef ukoll il-boxla.
Donnhom ftehmu
IX-XHUR TA’ Frar u Marzu spiccajt bla nifs. Ma l-iskoss affarijiet u impennji li kelli ziedu partita Irtir lis-sorijiet. Donnhom ftehmu. Kif saru jafu li ser inhalli il-Filippini talbuni biex qabel nitlaq naghtihom irtir. Il-bicca il-kbira kienu rtir ta’ gurnata. Wiehed minnhom ta’ gimgha. Dan ta’ ahhar kien barka ghalija wkoll. Kien mezz biex nistrieh jiena wkoll. Is-Sorijiet ta’ l-Angli tawni kamra thares fuq l-ghadira Taal u fil-hinijiet liberi noqghod ghal kwiet quddiem din il-veduta sabiha. Fil-fatt dan il-pont qed nippreparah ghand is-sorijiet ta’vl-Angli - ma hassejtx xi haga Angelika int u taqra?
Lura id-dar
JULIAN TEMM in-novizzjat f’qasir zmien. Jum minnhom fil-bidu ta’ Frar gie jiftah qalbu mieghi fil-kamra u qalli li kien bi hsiebu jmur lura id-dar. Hass li din mhux it-triq ghalih. Hafna msejhin, imma ftit maghzulin. Giljan ma kienx maghzlu. Jumejn wara mar id-dar. Fahhartu mal-komunita` kollha talli gharaf jiehu d-decizzjoni fil-waqt. Hafna jsibuha bi tqila biex jiedu decizzjoni, whud jehduha tard wisq... jew ma jiehduha qatt u jibqghu jghixu mdejqa huma u jdejqu lil haddiehor maghhom. Giljan kellu l-kuragg jiehu d-decizzjoni f’waqtha. Issa baqghu erba’ li komplew il-mixja - Ezekiel, Pio, Vincent u Benedict. Jalla jipperseveraw!
Professjoni tal-voti
IL-PROFESSJONI tal-vot wara il-bieb. Hija iffissata ghat-8 ta’ April. Diga’ ltqajna u rajna kollox: min ser jaqra, min ser jtala` l-offerti, min ser jaghmel ir-ringrazzjament, fejn ser joqghodu, min tiela` l-ewwel, min ser ikanta, min ser iservi... Kollox imhejji bid-dettal. L-inviti ntbaghatu, s-santi mhejjija, ghandna naghmlu prova generali lejliet. Nemmen li s-sigriet tas-success f’dawn ic-celebrazzjonijiet huwa fil-preparazzjoni. Minn dak li hejjejna kollox ghandu jmur tajjeb. L-ahhar parti tat-thejjija huwa l-irtir. L-ewwel kont ser immexxih jien kif ghamilt dawn l-ahhar snin. Imma issa l-irtir ser jaghmluh mal-kjerci hawn f’Tagaytay u ser imexxi l-irtir l-Isqof ta’ Parañaque. Grazzja ohra minghand il-Bambin, li jaf li ghandi bzonn ftit tal-mistrieh!
Cajta ta’ April
FL-1 TA` APRIL ghandu jasal Lino minn Malta. Le mhux cajt ta’April! Ghandu jigi hawn biex jghaddi ftit jiem mieghi hawn imbaghad ninzlu lura Malta flimkien. Xejn xejn jaghtini daqqa t`id biex ingorr xi affarijiet. Dak in-nhar li jasal jahbat is-sittax anniversarju minndu ghamilt il-Professjoni Solenni - dik kienet cajta ta’ April zgur! Jalla l-Mulej, li jhobb jiccajta, jkompli jitbissimli u jaghtini l-ghajnuna mhux tant biex ingorr l-affarijietlejn Malta imma biex ikompli ingorr is-salib ta’kuljum u biex nwettaq dak li jitlob minni.
Inhott il-pont
DAN SER IKUN l-ahhar numru ta’ il-pont mil- Filippini. Nixiteq nirringrazzja lil Alla ghax permezz ta’ dan il-pont zammejt kuntatt mal-familjari, mal-patrijiet, ma’ hafna hbieb u benefatturi. Il-pont qassar id-distanza bejn il-Filippini u Malta. Permezz tieghu hassejtni eqreb u dhalt fi djarkom biex nirrakkontalkom l-intietef u l-grajjiet ta’ l-esperjenza missjunarja tieghi f’din il-parti tal-globu. Issa ser inhott dan il-pont. Nemmen li l-Mulej jaghtini l-ghajnuna biex inxammar u nibda nibni Kupru iehor - hekk isejhulu il-pont bit-turk. Din id-darba bejn it-Turkija u Malta. Cert li minn hemm ukoll insib x’nirrakkonta.
Kampanja battal
BICCA UGIEGH ta’ ras, iva, imma trid issir. Meta jasal iz-zmien li ticcaqlaq minn kunvent ghall-iehor jasal l-ugiegh ta’ ras tal-garr. Ma tistax tahrabha. Jien ghandi mir-regettiera, dejjem nigemma` l-affarijiet fil-kamra. Mhux facli ngorr kollox. Dawn l-ahhar gimghat kont ghaddej b’kampanja battal. Tghidx kemm qattajt, hraqt, armejt u tajt affarijiet. Fost dawn l-affarijiet kelli mijiet ta’ ittri li rcevejt u mijiet ta’ kopji ta’ dawk li baghat spiccaw kollha huggiega u rmied. Ghafsa ta’ qalb veru! Imma ma jistax ikun ingorr kollox. Issa ghandi l-kamra kwazi battala. Fadalli xi cekcik zghir imma bl-ghajnuna tal-Bambin insibilhom posthom ukoll.
Il-biljett lura lejn Malta huwa bbukjat ghat-Tlieta, 25 ta’April. Malta nasal l-ghada. Ikun biss tlett ijiem wara l-Ghid, nilhaq bicca figolla! Ghadni ma nafx kemm ser indum Malta qabel ma nitlaq ghat-Turkija. Naf zgur li mhux wisq. Nittama li jkolli zmien bizzejjed biex niltaqghu. Sahha. Narakom Malta jekk Alla jrid.
L-ahhar grupp ta' novizzi
z
Qatt ma hlomt
jew ghaddieli
mill-garigor ta’ mohhi li xi darba kont ser nispicca nahdem
man-nisel
tan-Nofs Qamar.
Cert li dawn
huma
s-sorprizi
tal-Mulej.
Huma
d-disinnji,
l-pjanijiet,
it-toroq, il-modi jew ic-cajt
tal-Mulej - sejhulhom
li tridu!
Haga naf li hi zgura -
huma x’inhuma, huma l-ahjar.