Poezija Frangiskana
Il-Mewt
ta' Patri Dijonisju Mintoff OFM
Il-Mewt
riflessjoni poetika dwar il-frazi mit-talba tal-Paci
"Meta mmutu nitwieldu ghall-hajja ta' dejjem"
Il-mewt tifridna mill-gisem.
U ghalina tibda hajja gdida.
Hemm l-imhabba titwettaq.
Hemm naraw 'l Alla
wicc imb'wicc f'dehra qaddisa.Hemm tibda l-hajja ta' wara l-mewt.
Dan il-pass hekk kbir li jitlaq hajja
u jibda ohra jbazza' hafna nies.
Imma mhux tassew
li nibdew hajja ohra
dak in-nhar li ruhna tinfired minn gisimna.
Dak in-nhar titkornpla l-hajja
li nkunu bdejna xi darba qabel.
"Meta mmutu" hija xi haga
li ga saret.
Jew ghad tista' ssir
meta ghadna hajjin.
Kristu tkellem mill-hajja biss
U ghalhekk ghallimna:
"Jiena t-triq, is-sewwa u l-hajja.
Min ighix fija ma jmut qatt"
Fi kliem iehor
Il-hajja taghna tibda dak in-nhar
li nibdew nghixu fih;
dak in-nhar li niltaqghu mieghu.
Ghalhekk qal ukoll:
"Jien gejt fid-dinja biex naghtikom il-hajja
U l-hajja fil-milja taghha."
San Frangisk ghanna u ferah bil-"mewt ohtu" dak in-nhar
li beda l-hajja.
Jew ahjar dak in-nhar li miet.
San Frangisk miet
hafna qabel ruhu nfirdet minn gismu
fit-3 t'Ottubru 1224.
Hekk kif gie lura mill-gwerra.
Dak in-nhar li nizel minn fuq iz-ziemel f'wahda
Mil-moghdijiet hodor ta' l-Umbrja
Dak in-nhar li missieru fehem
li ibnu warrab il-hsieb li jsir princep.
Dak in-nhar San Frangisk miet
U twieled ghall-hajja ta' dejjem.
Dak in-nhar miet l-ewwel darba.
Ta lilu nnifsu kollu kemm hu.
Meta naghtu xi haga
Naqilghu aktar.
Meta nahfru
Nigu mahfura.
Meta mmutu
Nitwieldu.
Wara l-ewwel mewt
It-tieni mewt ma tbezzaghniex.
Dan isahhu San Frangisk
Fl-"Ghanja tal-Hlejjaq";
Imbierek Int Mulej ghal ohtna l-mewt tal-gisem,
Li minnha hadd ma jista' jahrab,
Mishuta dawk li jmutu fi dnub mejjet
Imberkin dawk li jkunu marbuta mieghek
Ghax it-tieni mewt ma tnikkithomx.
Inharsu lejn it-tieni mewt tieghu.
Insibu ferh, hena u kant.
F'nofs is-sajf tat-1224 gie mehud Assisi
Biex imut hemm.
l-ugigh kien kbir
U ma jaqtax.
Haduh fid-dar ta' l-Isqof.
Id-dar kienet imdawra bil-ghases.
Kien hemm il-biza'
li jigu n-nies minn Perugja
U johduh minn hemm.
Lejl wiehed
S. Frangisk staqsa lit-tabib:
"Meta ser immut?"
It-tabib wiegeb
li bejn l-ahhar ta' Settembru u l-ewwel t'Ottubru.
San Frangisk ghajnejh ileqqu bil-ferh ghajjat:
"Merhba lil ohti l-mewt tal-gisem!"
Sejjah lil Angelo u lil Leone
biex joqoghdu qrib tieghu
Ikantaw.
Gew tnejn ohra
U ohrajn
Sakemm dahal kulhadd.
U minn dak in-nhar
Il-kant ma heda qatt.
Elija li issa kien il-General ta' l-Ordni,
Iddejjaq u waqqafhom.
San Frangisk
Ghal darba biss
m'obdiex.
"Ma tistax ma tifrahx
Meta int qrib l-gharus fit-tieg"
huwa stqarr.
X'hin hajtu kienet tnin.
shabu daru mieghu,
Elija, il-Ministru Generali
Fuq in-naha tax-xellug
Bernard l-ewwel fost shabu fuq in-naha tal-lemin.
Imma San Frangisl ried
li b'idejh il-leminija
Jbierek lil Elija
biex jurih li mhux miksur mieghu.
Ghalhekk sallab idejh
biex hekk idejh il-leminija
tkun tista' tilhaq u tmelles
ras Elija.
U minn dak in-nhar
l-idejn imsallba
bit-tmellisa tal-paci
baqghu simbolu ta' l-Ordni Frangiskana.
Wara dan
talab biex imur
mid-dar ta' l-Isqof
ghall-kunvent tal-Porzjunkola.
Fit-triq talabhom
idawrulu wiccu lejn Assisi.
Ma kien jara xejn.
Bierek 'il-belt
U 'n-nies taghha.
X'hin wasal
ried li jgeghduh fuq il-qiegha ta' l-art.
Imbaghad talab
biex igibulu hobza.
Qasamha bicciet zghar
U ta bicca lil kulhadd.
Kienet l-ahhar ikla
ta' l-ahwa flimkien.
Imbaghad mghawweg tnejn bl-ugigh
kanta wahdu
s-Salm mija u tnejn u erbghin.
Waqt li kien qed ilissen:
"Ohrog ruhi mill-habs tieghek"
Ha l-ahhar nifs bit-tbatija
U miet.
TAGHLIMA:
Kemrn imutu sabih il-qaddisin!
It-tieni mewt taghhom hija l-ahhar strofa
f'poezija twila.
Imma xi hadd
jista' jghid
li zmien il-qaddisin ghadda u spicca.
Dawk kienu zminijiet ohra.
Kienu nies ohra.
Izda l-Vangelu
huwa miktub ghalina wkoll.
Kristu qal:
"Intom id-dawl tad-dinja."
Qal "intom ilkoll"
U mhux "huma biss".
Xi hadd jista' jghid:
"Imma jien midneb u nerga' naqa'"
Ma kienx hemm; tnejn fid-dinja
li stqarru li huma midinbin kbar
daqs San Pietru u San Frangisk.
TALBA:
Mulej aghamilni strument tal-paci tieghek.
Hallini nxerred l-imhabba.
Hallini naghti lili nnifsi lilek u lil ghajri
Ghax meta mmutu nergghu nitwieldu
Ghall-hajja ta' dejjem. Amen
Patri Dijonisju Mintoff OFM
Hal Far: 1976
Riflessjoni Poetika mehuda mill-ktieb ta' Dijonisju Mintoff, Hallini Inxerred il-Ferh, Veritas Press, Zabbar, 1976
Assisi 4.7.2003
Poezija
ta'
Patri
Dijonisju Mintoff OFM