Qaddisin Frangiskani

matul Jannar

3 ta’ Jannar

L-ISEM IMQADDES TA’ GESÙ

L-Isem imqaddes ta’ Gesù kien dejjem meqjum u mweggah fil-Knisja sa mill-bidu tat-twaqqif taghha. Imma kien biss fis-seklu XIV li bdiet issir il-festa liturgika tieghu. San Bernardin ta’ Siena, meghjun minn Frangiskani ohra, bhall-Beatu Albert ta’ Sarteano u l-Beatu Bernardin ta’ Feltre, xerred kemm felah u b’hegga li ma bhalha din il-qima lejn l-Isem imqaddes ta’ Gesù. Fl-1530 il-Papa Klement VII ta s-setgha lill-Ordni Frangiskan li jibda jiccelebra l-ufficcju ta’ l-Isem imqaddes.

4 ta’ Jannar

BEATA ANGLA TA’ FOLIGNO

(1248-1309)

Angla twieldet Foligno mhux tant ‘l boghod minn Assisi, fl-Italja tan-nofs, fl-1248 fi hdan familja nobbli. F’zghozitha ntelqet wara l-frughat tad-dinja, izda meta sfat armla qassmet il-gid li kellha lill-foqra u xxierket mat-Tielet Ordni Franíiskan. Wara l-konverzjoni kabbret fiha devozzjoni qawwija lejn il-passjoni tal-Mulej u kienet thobb timmedita hafna dwarha. Halliet bosta kitbiet importanti dwar il-hajja spiritwali li sawrulha isem fost il-mistici l-kbar. Mietet fl-4 ta’ Jannar 1309 u tinsab midfuna fil-knisja ta’ San Frangisk ta’ Foligno. Il-qima lejha bhala beata wettaqha l-Papa Klement XI.

12 ta’ Jannar

BEATU BERNARD TA’ CORLEONE

(1605-1667)

Filipp Latino, kif kien jismu l-beatu qabel dahal patri, twieled fis-sena 1605 f’Corleone, fi Sqallija. Qabel dahal fil-hajja religjuza kien suldat u Terzjarju Frangiskan u sa minn dak iz-zmien kien mixhut b’ruhhu u gismu fl-opri tal-hniena mal-foqra, mal-morda u mal-maghkusin. Imbaghad thajjar jidhol Kapuccin. F’dak l-Ordni malajr dehret fih il-hegga tieghu ghall-hajja religjuza. Kien ihares b’reqqa kbira l-hajja regolari u mohhu kien biss filli jsir jixbah dejjem izjed lil Gesù msallab. Hajtu kienet imkebbsa bl-imhabba Nisranija u kien jaghmel penitenzi mill-aktar horox. Miet Palermo fl-1667 u fil-15 ta’ Mejju 1768 il-Papa Klement XII kitbu mal-Beati.

14 ta’ Jannar

BEATU ODORIK TA’ PORDENONE

(1265-1331)

Odorik twieled Villanova di Pordenone fis-sena 1265. Dahal Frangiskan u sar sacerdot. Ghadda hajja iebsa u ezemplari u kellu hegga kbira ghas-salvazzjoni ta’ l-erwieh. Kien wiehed mill-aqwa missjunarji ta’ l-Ordni Frangiskan. L-ewwel mar fil-pajjizi ta’ l-Asja z-Zghira, imbaghad ghadda ghall-inhawi tat-Tartari. Mar sahansitra jipprietka l-Vangelu fic-Cina u fl-Indja. Hafna pagani sabu lil Kristu bil-hidma ta’ Odorik, l-aktar fic-Cina, tant li sthaqqlu jikseb it-titlu ta’ Appostlu tac-Cina. Miet Udine fis-sena 1331 meta gie fl-Ewropa biex jgharraf lill-Papa bil-qaghda tal-missjonijiet tal-Knisja fil-Lvant Imbieghed. Il-qima lejh bhala beatu wettaqha l-Papa Beneditt XIV fl-1755.

16 ta’ Jannar

SAN BERARDU U SHABU

PROTOMARTRI FRANGISKANI

Berardu, Pietru, Akkursju, Adjutu u Ottone kienu l-ewwel hames missjunarji li baghat San Frangisk lejn l-artijiet tal-missjoni. Kif dawn waslu Spanja ma tawx kas tal-periklu u qabdu jippritkaw il-Bxara t-Tajba tal-Vangelu fil-moskej tal-Musulmani. Malajr qabduhom u haduhom quddiem is-sultan u dan amar li jixhtuhom il-habs. Imbaghad keccewhom lejn il-Marokk, izda qalulhom biex ma jibqghux jippritkaw izjed id-duttrina Nisranija. Imma huma xorta wahda baqghu jaqdu dmirhom bi qlubija kbira. Ghalhekk regghu qabduhom, tawhom bosta torturi horox u qatghuhielhom ghall-mewt. Il-qaddisin hadu l-martirju ta’ qtugh ir-ras nhar is-16 ta’ Jannar 1220. Meta San Frangisk sema’ b’dan il-martirju msebbah qal: “Issa nista’ nghid b’wicci minn quddiem li ghandi fl-Ordni tabilhaqq hames Patrijiet Minuri.” L-igsma tal-Martri ttiehdu lejn Coimbra fil-Portugall, u meta Sant’Antnin ta’ Padova, li sa dak iz-zmien kien ghadu Kanonku Agostinjan, sema’ l-grajja ta’ dawn il-hames Frangiskani, qataghha li jsir Frangiskan huwa wkoll biex, jekk tkun ir-rieda ta’ Alla, bhalhom imut martri. Il-Protomartri Frangiskani kitibhom fl-album tal-qaddisin il-Papa Frangiskan Sistu IV fl-1481.

27 ta’ Jannar

SANT’ANGLA MERICI

(1470-1540)

Angla twieldet Desenzano sul Garda, fl-Italja ta’ fuq, lejn is-sena 1470. Ta’ età zaghzugha dahlet fit-Tielet Ordni Frangiskan u gabret maghha xi tfajliet li bdiet tghallimhom u tharrighom fl-opri tal-hniena u l-imhabba Nisranija. Fl-1535 waqqfet fi Brescia istitut tas-sorijiet taht il-protezzjoni ta’ Sant’Orsla. Hidmet is-sorijiet taghha, li jissejhu Orsolini, hi li jghallmu lit-tfajliet fqar jghixu l-hajja Nisranija. Il-qaddisa mietet fl-1540.

Taghrif migbur minn Patri Edmund Teuma OFMConv.

Beata Angla

ta' Foglino

1248-1309