Qaddisin u Beati Frangiskani
Sant'Antnin ta' Padova
(1195-1231)
13 ta’ Gunju
Fil-maghmudija tawh l-isem ta’ Fernandu u twieled Lisbona fil-Portugall qrib is-sena 1195. Meta kien zaghzugh dahal mal-Kanonci Regolari ta’ Santu Wistin ta’ Coimbra, izda meta sar sacerdot hass li kellu jmur ixandar il-Fidi Nisranija fost il-gnus ta’ l-Afrika u jekk jista’ jkun hemm jiehu l-martirju. Kien ghalhekk li halla lill-Kanonci Regolari u dahal Frangiskan fl-1220. Dan ghamlu meta fil-monasteru tas-Salib imqaddes ta’ Coimbra waslu l-igsma ta’ San Berardu u shabu, l-ewwel martri Frangiskani, li f’dik l-istess sena kienu qatluhom fil-Marokk. Kif dahal Frangiskan, Fernandu, li issa biddel ismu ghal Fra Antonju, talab li jintbaghat missjunarju, izda Alla ried li flok jasal fl-artijiet ta’ l-Afrika, isib ruhu l-ewwel fi Sqallija, imbaghad Assisi, fejn ha sehem fil-Kapitlu ta’ Pentekoste tas-sena 1221 li mexxieh San Frangisk innifsu. Wara xi zmien fis-satra tal-kunvent ta’ Monte Paolo fir-Romagna, li fih Fra Antonju kien minsi ghal kollox, il-Mulej ghogbu johrog fil-berah id-doni li bihom kien zejnu. Minn dak iz-zmien ’il quddiem il-Qaddis intefa’ fil-predikazzjoni u fit-taghlim tat-teologija, u b’hekk sar l-ewwel Majjistru ta’ l-Ordni. Dar l-Italja kollha u Franza ta’ isfel ixandar il-Kelma ta’ Alla u jwassal hafna erezjarki ghall-indiema. Kien difensur tal-foqra u tal-maghkusin, filwaqt li l-Mulej wettaq l-appostolat tieghu b’bosta mirakli. Ghadda l-ahhar zmien ta’ hajtu fil-belt ta’ Padova, fl-Italja ta’ fuq, fejn rabat ismu ma’ dik il-belt u fejn miet fis-subborg ta’ L’Arcella, nhar il-Gimgha, 13 ta’ Gunju 1231. Il-Papa Girgor IX kitbu mal-qaddisin fit-30 ta’ Mejju 1232, anqas minn sena wara mewtu. Minhabba l-gherf u d-duttrina tieghu, li jidhru l-aktar fil-prietki li ghamel, kollha miktubin, Sant’Antnin kien mgholli ghall-gieh ta’ Duttur tal-Knisja mill-Papa Piju XII fl-1946. Il-Bazilka mibnija f’Padova fuq il-qabar tal-qaddis u li hija taht il-harsien tal-Patrijiet Konventwali, tilqa’ fiha kull jum tas-sena pellegrinaggi minn kull naha tad-dinja. Hi tabilhaqq centru ta’ talb u spiritwalità.
Kif il-bniedem ghandu jixbah lil Alla
mill-kitbiet tal-qaddis
Minn wahda mill-prietki tieghu hadna s-silta li gejja li fiha Sant’Antnin juri kif il-bniedem ghandu jixbah lil Alla u bhalu jkun hanin.
“Hennu bhalma hu hanin Missierkom. Tiggudikawx, u ma tkunux iggudikati; tikkundannawx, u ma tkunux ikkundannati; agfru, u ssibu l-magfra; aggtu u jinggatalkom.” Ara kif f’dis-silta tal-Vangelu mqaddes hemm hames hwejjeh ta’ importanza kbira: hennu, tiggudikawx, tikkundannawx, ahfru u aghtu.
Hu hanin min jaghder in-nuqqasijiet ta’ haddie]hor. Ghalhekk fil-hniena nsibu l-moghdrija, bhallikieku l-hniena ssir bil-moghdrija. U billi l-hniena tal-Missier tas-sema lejk ghandha tliet ucuh, hekk ukoll il-hniena tieghek lejn il-proxxmu ghandu jkollha tliet uhuh.
Il-hniena tal-Missier hi ghaziza, wiesgha u ghanja. Ghaziza ghax issaffi l-bniedem mill-vizzji, bhalma jghid Bin Sirak: “Ggaziza hnientu fi zmien il-ghawg, daqs shab tax-xita fi zmien in-nixfa.” Fi zmien il-ghawg, jigifieri meta tkun maghkusa bid-dnubiet, tinzel fuqha xita ta’ grazzja li ggeddidha u tahfrilha d-dunbiet.
Il-hniena tal-Missier wiesgha, ghax hi u miexja ’l quddiem fiz-zmien, ir-ruh tikber u titwessa’ bl-ghemejjel it-tajba. Ghalhekk fis-Salm insibu: “Tjubitek quddiem ghajnejja, imxejt skond is-sewwa tieghek.”
Il-hniena tal-Missier hi ghanja fil-ghaxqa tal-hajja taz-zmien li gej. Dwarha fil-Ktieb ta’ Tobija nsibu dan: “Min jibza’ minnek jaf zgur li hu sa jikseb il-kuruna tal-hajja jekk hajtu tkun tqieghdet fit-tigrib; hu jkun mehlus mill-ghawgu jkun jista’ jilqa’ l-hniena tieghek jekk qabel jilqa’ t-twiddib.”
Hekk ukoll il-hniena tieghek lejn il-proxxmu ghandu jkollha tliet ucuh. Jekk dineb kontriek ahfirlu; jekk hareg mit-triq tas-sewwa ghallmu; jekk bih il-guh itimghu biex jigi f’tieghu.
Ejjew, mela, in]ennu, a]na li ninsabu fil-quccata
tal-hajja.
Ejjew naraw kif sa nipprovdu ghalina
u ghal
haddiehor.
Ejjew noffru lilna nfusna biex immexxu lil dawk li ma jafux it-triq. Ejjew
nahdmu
bla waqfien ghax
inkella hidmitna
tisfa fix-xejn. Ejjew ingorru
fuq spallitna lill-morda u lid-dghajfa
biex ma jaqtghux
qalbhom mit-triq. Ejjew nishru fit-talb u l-kontemplazzjoni biex bhallikieku
naqbdu f’idejna l-faqar, l-umilta’ tal-Mulej u l-imrar li daq fil-passjoni
tieghu.
U jekk nintebhu
li xi haga
mniggsa
trid tibqa’ thassrilna
hajjitna,
ejjew malajr naraw x’naghmlu.
Fuq kollox
ejjew naharbu l-frugha tad-dinja.
Taghrif migbur minn Patri Edmund Teuma OFMConv.
Sant'Antnin
ta' Padova