Santwarji Frangiskani

 

 

◄◄|werrej|►►

Giotto - 1

l-Affreski dwar il-Hajja ta' San Frangisk

fil-Bazilka ta' Fuq

(numri 1- 10)

 

1. Frangisku zghazugh moghti qima

 

Cittadini ta’ Assisi, ragel tassew semplici kull darba li kien jiltaqa' ma’ l-qaddis Frangisku fit-triq kien jifrex il-mantell ma’ l-art biex jghaddi minn fuqu Frangisku u kien ifahhar u jghid ma’ kulhadd li Frangisku jisthoqq ir-rispett ghax maz-zmien kien  ser jaghmel hwejjeg kbar                               

Legenda Maior I:1

                                                   

2 Frangisku jaghti il-mantell

 

Darba minnhom Frangisku iltaqa` ma’ kavallier ta’ nisel nobbli, izda li kien fqir u liebes imcercer.  Frangisku gietu hniena minnu u bla telf taz-zmien nehha l-mantell minn fuqu u tah lil dak ir-ragel fqir. 

                                                  

 Legenda Maior I:2

                             

3 Il-holma tal-palazz bl-armaturi

 

Bil-lejl waqt li l-qaddis Frangisku kien rieqed l-Mulej wurih f’holma Palazz mghammar b’armi tal-gwerra kollha mmarkati bis-sinjal tas-salib ta’ Kristu.  Meta Frangisku stqasa ta’ minn kienu dawk l-armaturi, lehen mis-sema wiegbu li dawk kienu ghalih u ghall-kavallieri tieghu  

                                                            Legenda Maior I:3

 

4  Quddiem il-Kurcifiss

 

F’jum minnhom meta il-qaddis Frangisku kien qed jitlob quddiem ix-xbieha tal-kurcifiss fil-Knisja ta’ San Damjan, sema` lehen gej mis-salib li qallu ghal tliet darbiet: “Frangisku mur sewwi d-dar tieghi, li kif qed tara qieghda tiggarraf”

                                                   Legenda Maior II:2

 

5. Jinza' hwejjgu quddiem l-isqof

 

Wara li nehha hwejjgu minn fuqu, radd kollox lura lil missieru u qallu: “S’issa sejjaht lilek bhala Missieri fuq din l-art, imma issa ‘l quddiem nista’ nghid “Missierna li inti fis-Smewwiet”.

                                                 

  Legenda Maior II:4

 

6. Il-holma ta’ Papa Innocenz III

 

Il-Papa kien ra fil-holm il-Bazilka tal-Lateran ghoddha qed tiggarraf, waqt li ragel fqajjar ckejken, li kien il-qaddis Frangisku, qed jirfidha bi spallejh biex izommha milli tiggarraf.

                                                   

Legenda Maior III:10

 

7. It-Twettieq tar-Regola

 

Meta l-Papa wettaq ir-regola u taha lil patrijiet li inghaqdu mal-qaddis, il-mandat biex jixandru l-indiema u tahom it-tonsura bhala sinjal li jistghu jippriedkaw il-Kelma ta’ Alla.

                                                   

 Legenda Maior III:10

                                                        

8. Id-Dehra tal-karru tan-nar

 

Darba minnhom waqt li l-qaddis Frangisku kien qed jitlob f’gharix u hutu l-patrijiet kienu f’gharix iehor barra il-belt ‘l boghod minnu, ghal habta ta’ nofs il-lejl waqt li whud mill-patrijiet kienu jistriehu u ohrajn kienu jitlobu, raw li Frangisku riekeb fuq karru tan-nar jiddi u jdawwal d-dlam tal-lejl jidhol u jdur fil-post fejn kienu ghal tliet darbiet. Dawk li kienu qed jitlobu baqghu mistaghgba waqt li dawk li kienu rieqda qamu  b’biza kbir fuqhom.

                                                                           Legenda Maior IV:4

                                                           

9.  Id-dehra tat-tronijiet fis-Sema

 

Darba minnhom wiehed mill-patrijiet kellu dehra li fiha lemah ghadd ta’ tronijiet fis-Sema, tron minnhom, izda kien aktar gholi u glorjuz mill-ohrajn. Imbaghad sema’ lehen jghidlu: “Dan it-tron kien ta’ wiehed mill-angli rebelli, imma issa huwa merfugh ghall-umli frangisku.

                                                       Legenda Maior VI:6

                                                            

10. Tkeccija tax-Xjaten f’Arezzo

 

Darba minnhom meta l-qaddis Frangisku ra lix-xjaten ferhana jimirhu fuq il-Belt ta’ Arezzo, dar fuq wiehed mill-patrijiet u qallu: “Mur fl-isem ta’ Alla li jista` kollox u kecci x-xjaten kif il-Mulej innifsu ordnalek li taghmel”.  Dak obda u beda jghajjat b’lehen gholi fil-bieb tal-belt,  ix-xjaten harbu u fil-belt salnet mill-gdid il-paci.

                                                                        Legenda Maior VI:9

 Giotto - 2 - 3 ►►

 

Giotto di Bondone

 

Giotto twieled f’Colle di Vespignano

qrib Firenze lejn

is-sena 1267. Wara li ghadda zmien jistudja gewwa Firenza iz-zghazugh

tefa’ ghonqu ghax-xoghol.  Insibu xogholijiet tieghu gewwa Ruma, Padova, Arezzo, Rimini, Napli u Assisi.  Giotto huwa meqjus

bhala dak li halla t-teknika tradizzjonali

ta’ medjevali li turi l-figura

tal-bniedem kemmxejn dritta, catta u f’dimensjoni duppja

u ta timbru gdid lill-arti ta’ zmienu.  Il-figuri ta’ Giotto huma aktar fit-tond, proporzjonati u realistici. 

Ix-xogholijiet tieghu bla dubbju influwenza l-arti rinaxximentali

li tfirxet aktar minn mitt sena wara l-mewt tieghu fl-1337. 

 

Man-naha t’isfel

tal-hitan

tal-Bazilka ta’ fuq hemm 28 affresk

dwar il-hajja ta’

San Frangisk

li huma xoghol ta’ Giotto

bejn

1296 -1300.

 

  Dawn

ix-xeni

 huma mehudha mill-kitba tal-Legenda Maior

ta’ San Bonaventura.